صندوق‌ سرمایه‌گذاری با تضمین اصل سود چه کارایی دارد؟

با توجه به اینکه اصل سهام و یونیت‌های صندوق های سرمایه گذاری مختلط با تضمین اصل سود توسط مدیر آن و یونیت‌داران ممتاز تضمین می‌شود، به‌گونه‌ای شبیه صندوق‌های اهرمی است که می‌تواند برای سرمایه‌گذار خوب و جذاب باشد چون با تضمین سود و همچنین تضمین اصل مبلغ، همراه است اما به‌نظر می‌رسد حداقل سبدگردان‌های کوچک و نوپا یعنی شرکت‌هایی که دارایی و سرمایه آنها کم است، نمی‌توانند چنین صندوق‌هایی ایجاد کنند و نیاز به پشتیبانی مالی قوی‌تری دارند و تأسیس این صندوق‌ها صرفا برای سبدگردان‌های بزرگ امکان‌پذیر است.

این که سازمان بورس، ابزاری طراحی می‌کند که فقط سبدگردان‌های بزرگ امکان تأسیس آن را دارند خالی از اشکال نیست چون این کار به تدریج فاصله بین سبدگردان‌ها را بیشتر می‌کند. ابزارهای جدید باید به گونه‌ای باشند که همه سبدگردان‌های دارای مجوز بتوانند آن را به کار بگیرند.
یکی از نکات حائز اهمیت درمورد صندوق‌ سرمایه‌گذاری مختلط با تضمین اصل سود این است که پیدایش اینگونه صندوق‌ها ممکن است به‌تدریج اشتهای ریسک سرمایه‌گذاران را تغییر دهد و آنها را به سمت پذیرش ریسک کمتر سوق دهد. در صورتی که باید سرمایه‌گذار در بازار سرمایه سطحی از ریسک را قبول کند. ریسک صندوق‌های سهامی، حداقل ریسکی است که سرمایه‌گذار متحمل می‌شود و هنگامی که صندوق‌های با تضمین سود یا اصل برای آنها جذاب می‌شود و این صندوق‌ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند، به‌تدریج بازار برای صندوق‌های سهامی محدود می‌شود و میل به سرمایه‌گذاری در آنها کم می‌شود در حالی که با نگاهی به بازدهی صندوق‌های سهامی از تأسیس تاکنون متوجه می‌شویم که این صندوق‌ها در بازار، ابزارهای بسیار کارآمدی برای سرمایه‌گذاری هستند و عموما بازدهی‌های خوبی داشته‌اند، حتی در بازار نه چندان خوب فعلی. در بازه ۱۰ سال گذشته هم بازدهی صندوق‌های سهامی بسیار خوب بوده و از تمامی بازارهای رقیب بالاتر بوده است که این نشان می‌دهد ابزار کارآمدی است و باید افراد برای سرمایه‌گذاری بلندمدت در این صندوق‌ها تشویق شوند که این موضوع هم به سهامدار و هم به بازار سرمایه کمک می‌کند. بنابراین سوق دادن آنها به سمت صندوق‌های با درآمد ثابت یا شبیه به آن، تمایل به ریسک را پایین می‌آورد.
برای ارزیابی عملکرد صندوق‌ها باید گفت که صندوق‌های سهامی در بلندمدت عملکرد خوبی داشته‌اند و اکثرا بازدهی‌های خوبی ایجاد کرده‌اند. همچنین صندوق‌های با درآمد ثابت اگر از دست‌اندازی‌ها و تغییر مقررات خلق‌الساعه در امان باشند، می‌توانند به عنوان محلی امن برای پارک پول و دادن سود ۲۰ تا ۲۲ درصد باشند اما بعضا دیده می‌شود تغییرات پی در پی مقررات مربوط به این صندوق‌ها باعث شده است تا عملکرد آنها مطلوب نباشد. مواردی همچون تغییر حد نصاب سهام این صندوق‌ها از جمله این تغییرات است که سیاست‌گذاری و مدیریت آنها را دستخوش بی ثباتی می‌کند. مثلا هنگامی که بازار قرمزپوش می‌شود برای کمک به جذب سهام، نصاب این صندوق‌ها دستخوش تغییر می‌شود و در طول زمان دیده‌ایم که این نصاب از صفر تا ۲۵ رسیده است. در حال حاضر ۱۵ تا ۲۵ درصد صندوق‌های درآمد ثابت باید سهام باشد، بنابراین مدیر صندوق ملزم است تا حداقل ۱۵ درصد صندوق را سهام خریداری کند که این، اتفاق خوبی نیست و صندوق با درآمد ثابت را خیلی ریسکی می‌کند، به عنوان یک امر کلی، درمجموع به نفع سرمایه‌گذاران حقیقی است که سرمایه‌گذاری غیرمستقیم را انتخاب کنند چون هم بیشتر سود می‌کنند و هم بازار با رشد مواجه می‌شود. در این راستا سازمان بورس هم می‌تواند با انجام اقداماتی به گسترش این امر دامن بزند.

ابوالفضل شهرآبادی - مدیرعامل سبدگردان داریک پارس

منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۵۹